Το παιχνίδι του ΠΑΟΚ με τη Μακάμπι δεν ήταν απλώς μια ευρωπαϊκή ποδοσφαιρική αναμέτρηση. Την ώρα που οι φίλαθλοι προετοιμάζονταν για το ματς, στον δημόσιο χώρο κυκλοφορούσαν καλέσματα και συλλέγονταν υπογραφές με αίτημα τον αποκλεισμό των ισραηλινών ομάδων από τις διεθνείς διοργανώσεις, ως αντίδραση στον πόλεμο στη Γάζα. Έτσι, αναδύεται ξανά το γνώριμο και δύσκολο ερώτημα: μπορεί ο αθλητισμός να παραμένει ουδέτερος ή είναι αναπόφευκτα πεδίο πολιτικής;
Η ιστορία δείχνει ότι η ουδετερότητα ήταν πάντοτε περισσότερο μια ευχή παρά μια πραγματικότητα. Η Νότια Αφρική αποκλείστηκε για σχεδόν τρεις δεκαετίες λόγω του απαρτχάιντ, η Γιουγκοσλαβία είδε τις ομάδες της να μένουν εκτός διεθνών διοργανώσεων στη διάρκεια των πολέμων, η Ρωσία και η Λευκορωσία απομονώθηκαν μετά την εισβολή στην Ουκρανία, ενώ δεκάδες χώρες μποϊκοτάρισαν Ολυμπιακούς Αγώνες στη δεκαετία του ’80 για να στείλουν πολιτικά μηνύματα. Ακόμη και το ίδιο το Ισραήλ βρέθηκε στο επίκεντρο παρόμοιων εντάσεων, καθώς πολλές αραβικές χώρες αρνήθηκαν κατά καιρούς να αγωνιστούν απέναντι σε ισραηλινούς αντιπάλους. Ο αθλητισμός υπήρξε πάντα ένα είδος διπλωματίας, όπου το γήπεδο γίνεται σκηνή διεθνών συγκρούσεων.
Το ποδόσφαιρο σήμερα δεν έχει πια τον παραδοσιακό εθνικό χαρακτήρα. Ο ΠΑΟΚ, όπως και οι περισσότερες ομάδες, είναι πολυεθνικός: Σέρβοι, Πορτογάλοι, Αφρικανοί και Έλληνες μοιράζονται την ίδια φανέλα. Το ίδιο ισχύει και για τις ισραηλινές ομάδες, όπου παίζουν ξένοι ποδοσφαιριστές που δεν ευθύνονται για τις πολιτικές αποφάσεις της κυβέρνησης. Ωστόσο, οι αποκλεισμοί μιας χώρας τιμωρούν στην πράξη και αυτούς τους ανθρώπους, μετατρέποντας τον αθλητισμό σε πεδίο αντιπαράθεσης που ξεπερνά το ίδιο το παιχνίδι.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, οι υπογραφές που συλλέγονται σήμερα δεν έχουν άμεση δεσμευτική ισχύ απέναντι σε θεσμούς όπως η UEFA ή η FIFA. Ανήκουν όμως στο ηθικό πεδίο της διαμαρτυρίας. Αποτελούν μια συμβολική πράξη που εκφράζει κοινωνική αγανάκτηση και θέτει το ερώτημα αν είναι δυνατόν να «παίζεται κανονικά μπάλα» όταν δίπλα συνεχίζεται η αιματοχυσία. Δεν αλλάζουν τους κανονισμούς, αλλά υπενθυμίζουν ότι ο αθλητισμός δεν είναι απομονωμένος σε έναν γυάλινο θόλο. Είναι μέρος της κοινωνίας, και ως τέτοιος δεν μπορεί να μένει αδιάφορος.
Ίσως τελικά το πραγματικό ζήτημα να μην είναι αν ο αθλητισμός είναι ουδέτερος –γιατί η ιστορία δείχνει ότι δεν ήταν ποτέ– αλλά ποια στάση επιλέγει κάθε εποχή απέναντι σε αυτό το δίλημμα. Και το παιχνίδι του ΠΑΟΚ με τη Μακάμπι απλώς ξαναφέρνει τη μπάλα στη σέντρα ενός παλιού και άλυτου αγώνα.
