Η πόλη στην κάλπη

Του Κώστα Μαμέλη

Οδηγούμαστε στην αυτοδιοικητική κάλπη με αλλότρια διλήμματα. Τα εγκατέστησαν στο δημόσιο διάλογο ισχυροί επικοινωνιακοί μηχανισμοί του κυρίαρχου συστήματος εξουσίας με την επιδίωξη να κανοναρχήσουν τις κεντρικές πολιτικές εξελίξεις σε ελεγχόμενη θεσμικά «ανώδυνη διαχείριση» και κοινωνικά «επιτρεπτή μεταβολή».

Πρόκειται για μεταπολιτικό εφεύρημα (ετεροκαθορισμός μεταμφιεσμένος σε αυτοκαθορισμό) όπου αντί να επιδιώκεται η δημοκρατική επιλογή της πόλης για τη μέθοδο οργάνωσής της, κυρίως διά της κατοχύρωσης του δικαιώματος στην πόλη των αυτονόητων (ισότιμα κατανεμημένων) δημόσιων χώρων, αγαθών και λειτουργιών, η επιλογή αυτή εκτρέπεται σε ατελή και τυπική διαδικασία χορήγησης «λευκής επιταγής» για τη διαχείρισή της. Οχι ότι η διαχείριση δεν είναι σημαντική παράμετρος, δεν έχει αρχές, δεν απαιτεί διαφάνεια, δε χρειάζεται ικανότητες, ήθος, αποτελεσματικότητα.

Αλλά η αυτοδιοικητική κάλπη, στο βαθμό που καθορίζει επιλογές εξουσιαστικών μηχανισμών, διασταυρώνεται και αναμετράται, κατά το διαπρεπή Ντέιβιντ Χάρβεϋ, με το «ποιος είναι αυτός που θα προσδώσει νόημα στο δικαίωμα στην πόλη», δικαίωμα διαχρονικά διαφιλονικούμενο, μια διελκυστίνδα μεταξύ των κοινωνικών ομάδων, για τον προοδευτικό μετασχηματισμό του.

Το δικαίωμα στην πόλη είναι δικαίωμα συλλογικό, οφείλει να ασκείται «υπέρ των αδυνάτων», αναδιανέμει το δημόσιο χώρο μέσω της ποικιλομορφίας και ελαχιστοποιεί τους αποκλεισμούς, που εσχάτως εμφανίζονται με σχέδια «βελτίωσης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος», όπου η οικονομική ισχύς επιβάλλει μορφές της δημόσιας σφαίρας που δήθεν προάγουν την ανάπτυξη, ως εάν η ανάπτυξη να αποτελεί μόνον οικονομικό μέγεθος και η αισθητική της δε συναρτάται με την ταυτότητα της πόλης.

Η κάλπη «οφείλει» να ενθαρρύνει:

- τον κοινό δημόσιο χώρο (commoning) στο πλαίσιο της σύγχρονης δημοκρατικής πολιτικής διαπάλης.

- την οργάνωση της πόλης ως πολιτικού σώματος, όπου οι συλλογικές αποφάσεις λαμβάνονται με κριτήριο την απο-εμπορευματοποίηση των καθολικών δικαιωμάτων και τον εκδημοκρατισμό της διαδικασίας εξασφάλισής τους.

- την πόλη ως οργανωτική αρχή πολιτικών διαδικασιών, θεσμικό εγγυητή συνεχούς διαλόγου για το τι είδους πόλη χρειαζόμαστε, με ποιες κοινωνικές παροχές, λειτουργίες, σχέσεις κοινωνίας και σχέσεις με το φυσικό και κτιστό περιβάλλον.

Γι' αυτό η πόλη - σημείο (όπου εκδηλώνονται οι συμπεριφορές, οι πολιτικές επιλογές, η ιστορία) παραμένει πολιτικό διακύβευμα και πεδίο συλλογικού μετασχηματισμού.

Δημοσιεύτηκε: Τετάρτη, 14 Μαΐου 2014 | ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ