Η αντιπαράθεση ανάμεσα στον Ντόναλντ Τραμπ και τον Έλον Μασκ σηματοδοτεί κάτι βαθύτερο από μια προσωπική ρήξη: την ιδεολογική και στρατηγική διάσπαση της σύγχρονης δεξιάς, τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη. Ανάμεσα στον πολιτικό λαϊκισμό και τον τεχνολογικό ακτιβισμό, η ευρωπαϊκή (και όχι μόνο) δεξιά βρίσκεται πλέον σε κρίσιμο σταυροδρόμι.
Η σύγκρουση μεταξύ των δύο ανδρών δεν είναι απλώς εγωιστική. Αντιπροσωπεύει δύο αντικρουόμενα οράματα για την εξουσία στον 21ο αιώνα: το ένα είναι εθνικιστικό, λαϊκιστικό και πολιτικά εκλεγμένο· το άλλο είναι τεχνολογικό, παγκοσμιοποιημένο και επιχειρηματικά ανεξέλεγκτο.
Ο Τραμπ, μετά την ανοιχτή του σύγκρουση με τον Μασκ — τον οποίο χαρακτήρισε «ψεύτη» και «άπιστο φίλο» — διεκδικεί ξανά την ηγεσία της αμερικανικής δεξιάς με τα γνωστά του συνθήματα: America First, δασμοί κατά της Ε.Ε., αυστηρό μεταναστευτικό και κλασικός αντισυστημισμός.
Ο Μασκ, από την πλευρά του, εμφανίστηκε αρχικά ως υπερασπιστής της «λογικής και της ελευθερίας του λόγου», υποστηρικτής μιας αντικρατικής, αντικομματικής πολιτικής ορθότητας. Έφτασε μάλιστα να απειλεί έμμεσα τον Τραμπ με ίδρυση νέου κόμματος ή πολιτικού φορέα.
Όμως, σε μια εντυπωσιακή αναδίπλωση, ο Μασκ επανήλθε πρόσφατα με ανάρτησή του στο Χ (Twitter), εκθειάζοντας τις “σωστές και τολμηρές” πολιτικές του Τραμπ – ιδιαίτερα στην οικονομία και τη μετανάστευση – τονίζοντας πως «οι ΗΠΑ χρειάζονται λιγότερη πολιτική ορθότητα και περισσότερη κοινή λογική». Από απειλές, σε δημόσιο έπαινο. Μια τρικυμία εν κρανίω που αποτυπώνει ανάγλυφα την έλλειψη σταθερών αρχών και θεσμικής ευθύνης στα ανώτατα επίπεδα εξουσίας.
Και στην Ευρώπη; Το τοπίο παραμένει θολό:
- Το AfD στη Γερμανία και το Fidesz του Ορμπάν στηρίζουν την «αντισυστημική» ρητορική τύπου Τραμπ.
- Η Μελόνι στην Ιταλία προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στην παραδοσιακή δεξιά και τον τεχνολογικό λαϊκισμό.
- Το ΕΛΚ τηρεί σιωπή, ανήσυχο μπροστά στον Μασκ αλλά και αμήχανο απέναντι στην επιστροφήΤραμπ.
Και μέσα σ’ αυτή την παγκόσμια σύγχυση, η Ελλάδα γράφει τη δική της τοπική φάρσα. Το πρόσφατο σκάνδαλο στον ΟΠΕΚΕΠΕ, όπου αποκάλυψη εσωτερικής έρευνας δείχνει εκατομμύρια ευρώ ευρωπαϊκών αγροτικών επιδοτήσεων να καταλήγουν σε «φίλους» και «ημέτερους», με εικονικές καλλιέργειες και κρυμμένες offshore, φωτίζει μια άλλη πτυχή του ίδιου προβλήματος: τη θεσμική σήψη και την απουσία λογοδοσίας.
Η διοίκηση κάνει πως ερευνά, οι υπουργοί σιωπούν, τα ΜΜΕ μιλούν χαμηλόφωνα ή καθόλου. Και οι πολίτες παρακολουθούν με απορία ή παραίτηση.
Στο ελληνικό μικροσύμπαν, οι ίδιες παθογένειες επαναλαμβάνονται: υπόγειες σχέσεις κράτους–αγοράς, ιδιωτικοποιήσεις δίχως έλεγχο, ρυθμιστικές αρχές με πολιτικούς εντολείς. Ο Μασκ και ο Τραμπ μοιάζουν ίσως μακρινοί, αλλά η λογική που τους ενώνει — η έλλειψη θεσμικής λογοδοσίας, η περιφρόνηση στη διαφάνεια, η προσωπολατρία — είναι οικεία και εδώ.
Το ερώτημα παραμένει:
Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε τον κόσμο να γίνεται θεατρική σκηνή για ελιτ αναμετρήσεις και εγχώρια σκάνδαλα, ή θα διεκδικήσουμε μια δημοκρατία με κανόνες, θεσμούς και ευθύνη;
—————
ΠΗΓΕΣ
Der Spiegel, FAZ, n–tv, DW, Sofokleousin, Documento
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
